انواع ساز های کوبه ای: هنر و تاریخ پشت این آوازها
معرفی کامل ساز کوبه ای (ضربی) و انواع ساز های کوبه ای
ساز کوبه ای چیست؟ معرفی انواع ساز کوبه‌ای و ضربی
سازهای کوبه ای چیست و انواع آن کدامند
مقدمه
در جشنواره‌ها، مراسم تقدیر و تشکر، یا حتی در سازمان‌های موسیقی محلی، انواع مختلفی از سازهای کوبه‌ای به کار می‌روند. این سازها زمینه‌ای برای ایجاد آهنگ‌های فرهنگی و همچنین بیان احساسات و افکار در انواع مراسم فراهم می‌کنند. در این مقاله، به بررسی انواع سازهای کوبه‌ای می‌پردازیم و تاریخچه و نقش آنها در موسیقی ایرانی را بررسی می‌کنیم.
سازهای کوبه‌ای در موسیقی ایرانی
1. دف
دف یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین سازهای کوبه‌ای در موسیقی ایرانی است. این ساز از یک چوب دایره‌ای با پوست ممکن است ساخته شود و با انگشتان یا چوب‌های چوبی کوبیده می‌شود. صدای دف در موسیقی سنتی و مراسم مذهبی بسیار مهم است.
2. تار
تار نیز یک ساز کوبه‌ای مهم در موسیقی ایرانی است. این ساز از چندین زهره تشکیل شده و با استفاده از چوبک‌ها و پرده‌های صوتی کوبیده می‌شود. تار در انواع موسیقی ایرانی از جمله موسیقی کلاسیک و موسیقی محلی به کار می‌رود.
3. تمبک
تمبک یک ساز کوبه‌ای با شکل دایره‌ای و پوستی است که با دست‌ها کوبیده می‌شود. این ساز اغلب در موسیقی‌های سنتی و مراسم عروسی‌ها به کار می‌رود و صدای جذابی دارد.
4. زنجیره
زنجیره یکی دیگر از سازهای کوبه‌ای در موسیقی ایرانی است. این ساز از زنجیره‌های فلزی تشکیل شده و با هم خوردن این زنجیره‌ها صدا تولید می‌کند. زنجیره در موسیقی محلی و مراسم مختلف به کار می‌رود.
5. تیمپانی
تیمپانی یک نوع آلات موسیقی است که از قدیم‌الایام در فرهنگ‌ها و مراسم مختلف به کار می‌رفته است. این آلات از جنس فلز و یا چوب ساخته می‌شوند و شامل چندین صفحه یا پنل کوچک است که به صورت زنجیره‌ای به هم متصل می‌شوند. صفحات تیمپانی به صورت دایره‌ای شکل هستند و بر روی آنها پوسته‌ای نیز کشیده می‌شود. برای نواختن تیمپانی، نوازنده با استفاده از چوب و یا ماله‌ای به صفحات آلات ضربه می‌زند و صدایی طنین‌انگیز و بلند تولید می‌شود. تیمپانی در انواع موسیقی‌ها و اجراهای مختلف به کار می‌رود و صدای قوی و غنی آن، آن را به یکی از آلات مهم و برجسته در ارکسترها تبدیل کرده است.
6. هنگ درام
هنگ درام یکی از سازهای موسیقی است که در بسیاری از سبک‌های موسیقی به کار می‌رود. این ساز در اصل یک ساز پرکاشن است که از ضربه زدن به سطوح مختلف آن تولید صدا می‌کند. هنگ درام در طول تاریخ تکامل کرده و انواع مختلفی از آن وجود دارد، از جمله هنگ‌های کلاسیک، هنگ‌های آکوستیک و هنگ‌های الکترونیک. این ساز در کنسرت‌ها، ضبط موسیقی و حتی در موسیقی های فیلم هم استفاده می‌شود. صدای آرام و ملایم هنگ درام، علاوه بر احساس آرامش و آرامش بخشی به گوش شنونده، به تنظیم و ترکیب با سایر سازها کمک می‌کند و به آنها عمق و تنوع می‌بخشد. امروزه، هنگ درام به عنوان یکی از سازهای محبوب در موسیقی جهانی شناخته می‌شود و در طول سال‌ها به عنوان یکی از نمادهای موسیقی بسیار مورد علاقه قرار گرفته است.
7. تومبا
تومبا یک ساز موسیقی است که در بسیاری از فرهنگ‌های مختلف جهان وجود دارد. این ساز، از یک صندلی چوبی و یک جفت طبل تشکیل شده است که در روی صندلی قرار داده می‌شود. بازیکن تومبا با استفاده از دستان خود به طبل‌ها ضربه می‌زند و صداهای مختلفی را ایجاد می‌کند. این ساز به عنوان قابلیت اجرایی در سبک‌های موسیقی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و در کنسرت‌ها و نمایش‌های موسیقی شاهد حضور این ساز قدرتمند هستیم. تومبا در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان سازی مقدس و مهم در جشن‌ها و مراسم‌های مذهبی شناخته شده است و با صدای قوی و قدرتمند خود، احساس قدرت و اعتماد به نفس را در مردم ایجاد می‌کند.
8. کاخن
ساز کاخن یکی از سازهای موسیقی سنتی ایران است که به صورت واکنشی و خلاقانه توسط هنرمندان و نوازندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ساز تکنیک‌های مختلف نوازندگی را از جمله ضربه‌زدن، پیچاندن و روان کردن را به نمایش می‌گذارد و می‌تواند صداهای متنوعی از جمله طنین‌های عمیق و اکثراً آرام و ملایم تا صداهای بلند و تیز تولید کند. ساز کاخن در سال‌های اخیر به عنوان یک ساز اصیل و بی‌نظیر در موسیقی ایرانی شناخته شده است و در اجراهای مختلف مانند کنسرت‌ها، اجراهای زنده و ضبط آلبوم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
9. درام
ساز درام یکی از مهم‌ترین سازهای موسیقی است که در بسیاری از سبک‌های موسیقی از جمله راک، پاپ، جاز و بلوز استفاده می‌شود. این ساز با داشتن صداهایی قوی و پرقدرت، قادر به ایجاد اثرات صوتی متنوعی است. درام شامل چند قطعه اصلی است که به ترتیب تام، سنت و بس که به ترتیب سازهایی مانند تام تنور، سنت و دسته سنجاب را نمایندگی می‌کنند. همچنین درامیست تار که قسمتی از ساز می‌باشد و به وسیله‌ی همزن‌ها بر روی ساز نصب می‌شود. ساز درام به دلیل قدرت صدای بالا و توانایی ایجاد اثرات صوتی متنوع، به عنوان یکی از سازهای مهم و متناوب در گروه‌های موسیقی و باندها استفاده می‌شود.
تاریخچه سازهای کوبه‌ای در ایران
سازهای کوبه‌ای در موسیقی ایرانی تاریخچه‌ای بسیار قدیمی دارند. این سازها به عنوان بخشی از فرهنگ و هنر ایرانی توسعه یافته‌اند. از دف در مراسم‌های مذهبی تا تار در اجراهای موسیقی کلاسیک، هر یک از این سازها نقش خود را در حفظ تاریخ و فرهنگ موسیقی ایرانی ایفا کرده‌اند.
اهمیت سازهای کوبه‌ای در موسیقی ایرانی
سازهای کوبه‌ای نه تنها به عنوان ابزارهای موسیقی بلکه به عنوان نمایندگان فرهنگ و تاریخ موسیقی ایرانی محسوب می‌شوند. این سازها توانایی ایجاد صداها و آهنگ‌هایی منحصر به فرد را دارند که در مراسم‌ها و اجراهای موسیقی به عنوان عناصر اصلی به کار می‌روند.
نتیجه‌گیری
سازهای کوبه‌ای ایرانی، با تاریخچه عریض و نقش مهمی در موسیقی و فرهنگ این کشور، ابزارهایی منحصر به فرد هستند. از دف تا تمبک و زنجیره، هر یک از این سازها جزئی ارزشمند از میراث موسیقی ایرانی هستند که همچنان در مراسم‌ها و اجراهای موسیقی مورد استفاده قرار می‌گیرند.